door Arno Wellens
De eigenaar van de omgevallen spaarbank
Icesave blijkt een voor financiële fraude veroordeelde crimineel te zijn, die door IJsland nooit tot het bankwezen toegelaten had mogen worden. Maar ook DNB lijkt te hebben geslapen.
Bjorgolfur Gudmundsson, 67 jaar oud en volgens
Forbes met $1,1miljard (nog steeds) miljardair, is de op een na rijkste man van IJsland. Alleen zijn zoon Thor (41) is met $3,5 miljard nog rijker. Bjorgolfur werd in de jaren ’80 beroemd als directeur van de IJslandse rederij
Hafskip, met destijds 370 werknemers en 12 schepen een belangrijke werkgever. Samen met de andere directeuren begon hij in de kas te graaien, wat uiteindelijk tot de ondergang van Hafskip leidde. In de kroegen van Reykjavik
heeft iedereen het er nog over.
De directie werd schuldig bevonden aan 450 misdrijven, en Bjorgolfur werd vijf jaar later tot 12 maanden cel veroordeeld. Toen hij vrijkwam werd hij depressief en raakte hij aan de drank. Geïnspireerd door zijn vader emigreerde
zijn zoon Thor naar Rusland, waar hij de lokale maffia trotseerde door een groot drankimperium op te zetten. Zijn vader schoot hem later te hulp, en in 2002 verkochten ze hun bedrijf (Bravo) aan
Heineken.
Toen vader en zoon weer naar IJsland terugkeerden, hadden ze de schandvlek van Hafskip uitgewist en waren ze de enige miljardairs op het eiland. Thor ging in de medicijnen, vastgoed en telecom maar vader Bjorgolfur werd in 2002 eigenaar van een meerderheidsbelang in
Landsbanki. In 2006 kocht hij voetbalclub
West Ham United op, en lanceerde hij Icesave als onderdeel van zijn bank. Het begon in oktober 2006 in Groot-Brittanië, en in mei 2008 volgde Nederland. Per week meldden zich honderden nieuwe spaarders en leek er geen vuiltje aan de lucht.
Nu blijken, behalve de spaartegoeden, de medewerkers van Icesave ook
met de noorderzon vertrokken te zijn. Een journalist van
De Telegraaf bracht een bezoekje aan het kantoor op de Amsterdamse Zuidas, maar trof slechts een in alle haast verlaten kantoor aan. De regering van IJsland wijst alle verantwoordelijkheid af, dus de miljardenschade zal door Britse en Nederlandse belastingbetalers gedragen moeten worden, want Landsbanki is feitelijk failliet verklaard.
Daarmee lijkt het drama rond Icesave een regelrechte plundering van Vikingen te zijn. Twee maanden geleden vertelde de directeur van Icesave Nederland nog dat spaarders in geval van nood bij
de IJslandse overheid zouden mogen aankloppen, nu blijkt dat een loze belofte te zijn.
De IJslandse overheid had Bjorgolfur gezien zijn verleden nooit een overheidsbank mogen laten kopen. Waarom dit wel gebeurde is een raadsel. Het vervelende van het toezicht op het bankwezen in Nederland, is dat elke partij die in een ander Europees land een vergunning krijgt,
automatisch in Nederland mag opereren.
Het is begrijpelijk dat IJsland, met een bevolking zo groot als die van Utrecht, zijn enige miljardairs wil koesteren, maar DNB had veel beter op kunnen letten: de toezichthouder had al veel eerder kunnen ontdekken dat Landsbanki in het bezit van een fraudeur was,
zo moeilijk is dat niet.
Voor Bjorgolfur zelf zal het allemaal wel meevallen. Als het omvallen van zijn bank geen strafrechtelijke gevolgen heeft, blijft hij volledig buiten schot. Met een miljard dollar op de bank heeft hij dan alle tijd en middelen voor een nieuw avontuurtje.
Source:
Quotenet
